W lutym 2019 roku DroneLAB Środowisko rozpoczął działania nad pierwszym projektem zakładającym wypracowanie standardu usługi mającej na celu poprawę jakości powietrza na terenie jednostek samorządu terytorialnego (JST) z wykorzystaniem bezzałogowych statków powietrznych (BSP).

Projekt realizowany był w ramach Centralnoeuropejskiego Demonstratora Dronów przez Instytut Innowacji i Odpowiedzialnego Rozwoju na rzecz Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, prowadzony metodą partycypacyjną (we współpracy z kluczowymi ekspertami oraz przedstawicielami branży). Celem projektu było wypracowanie wspólnych standardów dla usługi mającej na celu poprawę jakości powietrza z wykorzystaniem BSP.

Nowy standard wypracowany został na podstawie analizy dotychczasowych pilotażowych projektów, a także przeprowadzonych w marcu bieżącego roku lotów testowych, wykonanych przez dwie niezależne firmy wykorzystujące różne technologie i procesy badawcze: Flytronic prowadzący testy w Katowicach i Krakowie, oraz Pelixar analizujący jakość powietrza w Elblągu.

W wyniku przeprowadzonych analiz ustalono, iż bezzałogowe statki powietrzne mogą być z powodzeniem wykorzystywane na rzecz:

a) Skutecznego egzekwowania uchwał antysmogowych i zakazu spalania śmieci – przykłady z Katowic i Bielska-Białej wskazują, iż wykorzystanie BSP umożliwia ograniczenie kosztów kontroli poprzez weryfikację nawet kilkuset palenisk w ciągu zaledwie dwóch godzin lotu. Przy dobrej kalibracji urządzeń pomiarowych wskazuje z dużą pewnością paleniska, które wymagają zbadania i w których mogło dojść do złamania prawa.

b) Edukację, zmianę postaw mieszkańców – przekazanie informacji na temat wpływu niskiej emisji na zdrowie, wykorzystanie mechanizmu psychologicznego związanego ze świadomością ryzyka nieoczekiwanej kontroli (kontrola palenisk wykonywana przez straż miejską metodą tradycyjną umożliwia zbadanie maksymalnie kilkunastu do kilkudziesięciu punktów podczas jednego dnia w zależności od liczby zaangażowanych funkcjonariuszy, kontrola z wykorzystaniem BSP umożliwia zbadanie od 200 do 600 punktów w ciągu dwóch godzin, usługa realizowana jest bardzo szybko i nie pozostawia czasu na wygaszenie paleniska);

c) Zaplanowanie skutecznych interwencji: doradztwo energetyczne oraz przygotowanie odpowiednich instrumentów wsparcia – przeprowadzenie diagnozy z wykorzystaniem BSP umożliwia wskazanie kluczowych obszarów (osiedli i domów) odpowiedzialnych za zwiększone zanieczyszczenie powietrza. Na podstawie zdobytej wiedzy JST może zaproponować skuteczne interwencje (dofinansowanie wymiany pieca czy termomodernizację – synergia z krajowym Programem Czyste Powietrze, ograniczenie ubóstwa energetycznego oraz poprawę jakości powietrza).

W wyniku prowadzonych w ramach projektu działań opracowano zestaw rekomendacji oraz wytycznych do przygotowania Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia dla samorządów zainteresowanych skutecznym wykorzystaniem technologii bezzałogowych statków powietrznych na rzecz poprawy jakości powietrza.