Chwileczkę. Lądujemy...

 

Wykrywanie nielegalnego zrzutu ścieków przy pomocy dronów na przykładzie gminy RudziniecGmina Rudziniec to 17 przepięknych wiosek leżących wśród lasów i zbiorników wodnych. Mała gęstość zaludnienia jest atutem, ale również dużym utrudnieniem przy budowie infrastruktury wodno – kanalizacyjnej. Duże odległości pomiędzy poszczególnymi wioskami, pomiędzy gospodarstwami domowymi, bardzo podrażają budowę kanalizacji i uniemożliwiają pozyskanie środków zewnętrznych na ten cel. Przy takim rozdrobnieniu, zrzut ścieków osiąga nieakceptowalną ekonomicznie kwotę.

Krzysztof Obrzut
DIAGNOZA

Gmina Rudziniec posiada skanalizowane 2 wioski, a w 3 następnych wioskach są wybudowane lokalne oczyszczalnie ścieków obsługujące największe skupiska mieszkańców. Od lat Gmina dofinansowuje mieszkańcom budowę przydomowych oczyszczalni ścieków, dofinansowywała również mieszkańcom wywóz ścieków samochodami asenizacyjnymi. Wielu naszych mieszkańców korzysta ze zbiorników, które niezbyt legalnie próbuje opróżniać. Bardzo dużym problemem są nieszczelne szamba lub ich brak w budynkach wypoczynkowych zlokalizowanych nad naszymi zbiornikami wodnymi. Wciąż wiele osób uważa, że najtaniej pozbyć się ścieków poprzez ich zrzut wprost do gleby, na pole, do przydrożnego rowu, rzek i jezior, albo wręcz do kanalizacji deszczowej.

Kontrole doraźne nie są efektywnym narzędziem walki z tym procederem. Takie nielegalne zrzuty najczęściej są dokonywane pod osłoną nocy. Gmina nie posiada Straży Gminnej, w kontrolach posiłkujemy się policją. W trosce o środowisko, w trosce o nasze zdrowie, w trosce o czystość naszych wód liczymy, że technologie cyfrowe pomogą nam wykrywać sprawców tych przestępstw i ukrócić ich działanie.

Do walki z tym procederem świetnie nadają się drony wyposażone w kamery termowizyjne, które wieczorami patrolowałyby okolicę. W momencie wykrycia nielegalnego zrzutu oprogramowanie powiadamiałoby policję i urzędników referatu ochrony środowiska i rolnictwa. To system autonomiczny, ewentualnie sterowany przez wyszkoloną ekipę dostarczałby dowodów nielegalnego zrzutu ścieków.

Takie działania winny być prowadzone sukcesywnie przez cały rok, aż do skutku, tak aby każdy wiedział, że nielegalny zrzut ścieków jest monitorowany, a za przestępstwa jest nieuchronna kara. Nic tak dobrze nie działa jak jednoznaczne udowodnienie nielegalnych działań. Skończyłyby się pokrętne tłumaczenia o teoretycznie szczelnych szambach i wywozach przez nieuprawnionych przedsiębiorców wprost na pola lub do rowów.

Dodatkowo działania przy pomocy dronów pomogłyby w uaktualnieniu ewidencji zbiorników do gromadzenia nieczystości płynnych, tzw. szamb. Wykrywanie nielegalnego zrzutu ścieków to nasz obowiązek, zgodny z obowiązującym prawem, między innymi Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska i Ustawą z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne.

Krzysztof Obrzut, wójt gminy Rudziniec

Krzysztof Obrzut, wójt gminy Rudziniec

NASZA REKOMENDACJA

Zgodnie z artykułem 28 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków nielegalne odprowadzenie ścieków jest przestępstwem zagrożonym karą ograniczenia wolności albo grzywny do 10 tys. złotych.

Również w tym przypadku nieoceniony może się okazać dron jako platforma z zainstalowaną kamerą termowizyjną/wizyjna, co umożliwia zarejestrowanie różnicy temperatur wód zbiornika czy cieku wodnego, do którego następuję zrzut ścieków.

Jednym ze źródeł skażenia wód gruntowych jest wyciek fekaliów z nieszczelnych zbiorników bezodpływowych – szamb. Poprzez zastosowanie dronów z systemami wizyjnymi jesteśmy w stanie bez konieczności fizycznego wejścia na posesję określić, czy jest wyposażona w zbiornik oraz sprawdzić jego szczelność. W dalszych czynnościach administracyjnych pomoże wykonana dokumentacja foto/ wideo.

Kolejną przyczyną zanieczyszczenia wód jest prowadzona w ich pobliżu działalność firm i zakładów przemysłowych. Zanieczyszczenia pochodzące z przemysłu to przede wszystkim odpady i ścieki przemysłowe, zanieczyszczenia pochodzące z terenów zakładów, na których są składowane, przelewane lub transportowane substancje niebezpieczne. Również obszary, na których zlokalizowane są składowiska odpadów mogą przyczyniać się do zanieczyszczenia środowiska. Jeżeli składowiska odpadów mają nieodpowiednio zabezpieczone i uszczelnione podłoże, co w przeszłości często miało miejsce, to może dochodzić do przesiąkania odcieków do gleby i wód podziemnych.

Przeprowadzenie kontroli u przedsiębiorcy regulowane jest przez zapisy rozdziału 5 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców . Zakłada ona – zgodnie z treścią art. 47. 1-, iż pierwszym etapem każdej kontroli jest przeprowadzenie analizy prawdopodobieństwa naruszenia prawa przez przedsiębiorcę. Następnie jeśli organ kontrolny uzna, że dany podmiot może naruszać obowiązujące prawo lub gdy takie naruszenie ma już miejsce, rozpoczyna tzw. uprzednie działania kontrolne. Wtedy przedsiębiorca jest informowany o planowanej kontroli – z reguły odbywa się to listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru zgodnie z treścią art. 48.1. Organ kontroli zawiadamia przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli. Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia.

Skutek takiej kontroli jest łatwy do przewidzenia. W tej samej ustawie nie bez przyczyny znalazł się literalny zapis dotyczący użycia dronów do kontroli, bez procedury powiadamiania przedsiębiorcy, podmiotu kontrolowanego. Otóż zgodnie z treścią art. 49. 3a. czynności kontrolne prowadzone z użyciem bezzałogowych statków powietrznych mogą być wykonywane przez pracowników organu kontroli posiadających stosowne uprawnienia do wykonywania takich lotów, bez okazania legitymacji służbowej i poinformowania przedsiębiorcy lub osoby, wobec której podjęto czynności kontrolne, o przysługujących im prawach oraz obowiązkach w trakcie kontroli. Ten sam przepis a w ust. 4 pozwala na wynajęcie/ zatrudnienie firmy zewnętrznej dostawcy usług dronowych do wykonania w/w czynności. Czynności kontrolne mogą być wykonywane przez osoby niebędące pracownikami organu kontroli, jeżeli odrębne przepisy przewidują taką możliwość. W ten sposób wykorzystując drona do kontroli jesteśmy w stanie efektywnie przeprowadzić działania kontrolne.

Walorem zastosowania drona z termowizją oraz dedykowanymi kamerami wizyjnym jest niewątpliwe przełamanie ograniczeń barier architektonicznych i technicznych, monitorowanie znacznej powierzchni. Przetworzenie zdjęć z kamery termowizyjnej za pomocą dedykowanego programu pozwala na utworzenie mapy z nadaną georeferencją (umiejscowieniem jej w przestrzeni geograficznej) co w konsekwencji doprowadzi do ujawnienia i zlokalizowania obiektu, z którego następuję rzut nieczystości ciekłych.

Działania kontrolne z użyciem drona cechują zatem:

  • element zaskoczenia i szybkość;
  • bezkontaktowa kontrola;
  • nie podlegają obowiązkowi zgłaszania takich działań;
  • możliwość dokonania penetracji z powietrza dużych obszarów w sposób szybszy niż tradycyjne metody;
  • zarejestrowanie obszaru, w którym wykonana była penetracja z jednoczesnym udokumentowaniem nielegalnego procederu;
  • właściwa koordynacja działań;
  • możliwość stałego operowania w miejscach działań (ograniczona jedynie czasem na wymianę ogniw zasilających);
  • ekonomia prowadzonych działań;
  • dokładność wskazań położenia.