W dniu 26 stycznia 2023 roku weszły w życie nowe regulacje U-space dotyczące ruchu bezzałogowego we wspólnej europejskiej przestrzeni powietrznej. Rozporządzenie wykonawcze Komisji Europejskiej 2021/664 z dnia 22 kwietnia 2021 r. w sprawie ram regulacyjnych dotyczących U-space zmierza do tworzenia bezpiecznej i efektywnej integracji lotnictwa załogowego i bezzałogowego. Dokument liczy 23 strony (sześć rozdziałów i siedem załączników). Prezentujemy jego najważniejsze założenia.
„Przestrzeń powietrzna U-space oznacza wyznaczoną przez państwa członkowskie strefę geograficzną bezzałogowych systemów powietrznych, w której operacje bezzałogowych systemów powietrznych mogą odbywać się wyłącznie przy wsparciu usług U-space” (w oryginale: U-space airspace’ means a UAS geographical zone designated by Member States, where UAS operations are only allowed to take place with the support of U-space services).
U-space stanowi zatem połączenie (1) przestrzeni, w której mają odbywać się operacje lotnicze z infrastrukturą naziemną, (2) regulacji prawnych i szczegółowych procedur oraz (3) usług.
Obowiązkowe usługi cyfrowe mają realizować funkcję jednoznacznej identyfikacji drona w powietrzu zapewniających świadomość sytuacyjną w kontekście przestrzeni (szczególnie lotniczych), z zapewnieniem pełnej integracji z systemami wydającymi zgody na loty i informacjami o ruchu załogowym. Usługami cyfrowymi są w szczególności:
- usługi identyfikacji
- usługi świadomości przestrzennej
- usługi zezwalania na lot
- usługi informacji o ruchu
- usługi informacji pogodowej
- usługi monitorowania zgodności, czyli stałe sprawdzanie, czy operator systemu bezzałogowych statków powietrznych (SBSP) spełnia warunki przestrzeni i jej ograniczeń oraz warunki uzyskania zezwolenia na dany lot.
W szczególności państwa członkowskie mają udostępniać użytkownikom informacje dotyczące:
- poziomych i pionowych granic U-space,
- wymogów przestrzeni U-space,
- certyfikowanych instytucji świadczących usługi U-space,
- wszelkich sąsiednich rejonów przestrzeni U-space,
- stref geograficznych istotnych dla przestrzeni U-space,
- statycznych i dynamicznych ograniczeń przestrzeni U-space;
Wprowadzone regulacje skutkują zatem nałożeniem na wszystkie statki powietrzne obowiązek posiadania urządzenia lokalizującego.
U-space będą zarządzane przez certyfikowane organizacje o nazwie U-space Service Providers (USSP), które obsługiwać będą wszystkich uczestników ruchu powietrznego na równych zasadach. Dla potrzeb U-space będą tworzone strefy geograficzne (DRA-U), do której zostaną dopuszczeni jedynie operatorzy wykorzystujący „usługi U-space”.
Wraz z opisywanym rozporządzeniem (2021/664) weszły w życie również rozporządzenia 2021/665 (dot. instytucji zarządzających ruchem lotniczym) oraz 2021/666 (ws. wymogów dotyczących załogowych statków powietrznych w U-space, z zawartą w zapisach koniecznością wyposażenia statków załogowych w urządzenia lokalizujące).
Rozporządzenie jest bez wątpienia ważnym pierwszym krokiem w tworzeniu ram regulacyjnych, które wpłyną na stworzenie nowego wymiaru miast. Wszystkie opisane zmiany będą wprowadzane stopniowo, tworząc poszczególne etapy procesu regulacyjnego.